ХҮН АМЫН КОРОНАВИРУСТ ХАЛДВАРААС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛЭХ ДАДЛЫГ АГШИНГИЙН АРГААР ТОГТООСОН ДҮН

ИДЭВХТЭЙ ХӨДӨЛГӨӨНӨӨР ХИЧЭЭЛЛЭХ ТАЛААР ХҮН АМЫН МЭДЛЭГ, ХАНДЛАГА, ДАДЛЫГ ХЭМЖИХ СУДАЛГААНЫ АРГА ЗҮЙГ БОЛОВСРУУЛАХ

5. А. Дуу авианы эмгэг өөрчлөлтгүй 360 хүнд электроглоттографийн шинжилгээ хийж монгол эрүүл хүний дууны хэвийн үзүүлэлтүүдийг тодорхойлон онцлогийг тогтоов. Б. ДХНС-тай дуу авианы хүнд зэргийн алдагдалтай 82 эмчлүүлэгчид манай орны чих хамар хоолойн практикт анх удаа дууны хөвчийн тарилга, суулгацын мэс заслыг хийж, багажийн шинжилгээ /видеоларингоскопи, видеостробоскопи, электроглоттографи/ олон улсад хэрэглэдэг стандарт асуумж /дууны бэрхшээлийн индекс, GRBAS/ хэрэглэгдэж үр дүнг тодорхойлов. В. ДХХС-тай амьсгалын бачуурлын хүнд зэргийн /3,4-р зэрэг/ алдагдалтай 24 эмчлүүлэгчид дууны хөвчийг оёдлоор гадагшлуулах мэс заслыг манай оронд анх удаа хийж амьсгал чөлөөлөн уламжлалт арга /цагаан мөгөөрсөн хоолойн гуурс тавьж дууны хөвч, утгуур авах/-тай харьцуулан, эмчлүүлэгчийн зовуурь шаналгаа, мэс заслын хүрц, зүслэгийн хэмжээ, талбай, гарсан цусны хэмжээ, эдгэрэлт, мэс заслын дараах дууны хөвчийн сорвижилт, дууны чанар, амьсгалын багтаамж, эмчлүүлэгчийн амьдралын чанарыг орчин үеийн багаж, тоног төхөөрөмж /видеоларингоскопи, видеостробоскопи, спирометри/ амьсгал, амьдралын чанарын сорил, дууны бэрхшээлийн индексээр үнэлэн харьцуулан судлав.

Гадаад дотодод магадлан итгэмжлэгдсэн багш мэргэжлийн хөтөлбөрүүдийн хэрэгжилтийн байдлыг судалж дүгнэлт гаргасан.

ЕБС-ийн сурах бичгийн агуулгад шинжилгээ хийсэн.

ЕБС-ийн сургалтын хөтөлбөр, үнэлгээний шинэчлэл

1.1 Судалгааны ерөнхий тойм Судалгааны нэр: Монгол улс, УБ хотын газар хөдлөлтийн гамшгаас сэргийлэх чадавхийг бэхжүүлэх төсөл Монгол талын хэрэгжүүлэгч байгууллага: НЗДТГ, НОБГ Судалгааны хугацаа: 2012 оны 2-р сараас 2013 оны 7-р сар Судалгаанд хамрагдах бүс нутаг: Улаанбаатар хотын бүх дүүрэг 1.2 Ү йл ажи ллагааны шат дараалал ба хэрэгжүүлэх тогтолцоо Энэхү төсөл нь Улаанбаатар хотын газар хөдлөлтийн гамшгаас сэргийлэх чадавхийг бэхжүүлэхийн хамт Хамтран ажиллагч байгууллагын ажилтнуудад технологи, ур чадвар эзэмшүүлэх зорилго тавьсан ба доорхи 4 зүйлийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэв. 1) Улаанбаатар хотын Газар хөдлөлтийн эрсдэлийн үнэлгээ 2) УБ хотын газар хөдлөлтийн гамшгаас сэргийлэх төлөвлөгөөг шинэчлэн сайжруулах 3) Газар хөдлөлтөд тэсвэртэй хот байгуулахад чиглэсэн, дунд, өндөр давхарын барилгын газар хөдлөлт тэсвэрлэлтийг сайжруулах зааварчилгааны төслийг боловсруулах 4) Холбогдох байгууллагууд болон иргэдийн газар хөдлөлтийн гамшгийн эсрэг авах арга хэмжээг бэхжүүлэх болон ухуулга, сурталчилгаа хийх

Судалгааны ажлын зорилго нь ХХМТ-ийн салбарын хүний нөөцийн эрэлт хэрэгцээ, ажил олгогчдын тавьж буй шаардлага болон харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн чиглэлээр дотоодод мэргэжилтэн бэлтгэж байгаа их, дээд сургуулиудын инженерийн болон менежментийн хөтөлбөрийн харьцуулсан судалгааг хийсний үндсэн дээр салбарын хүний нөөцийн эрэлт, нийлүүлэлтийн нөхцөл байдлын дүгнэлт гаргахад оршино.

Астма өвчин нь гуурсан хоолойн мэдрэг байдал нэмэгдсэнээр гуурсан хоолойн салст бүрхэвч хавагнаж, салст их хэмжээгээр ялгарч, гөлгөр булчин хүчтэй агчсанаас амьсгалын зам нарийсөн бөглөрдөг архаг эмгэг юм.

Олон улсад мөрдөж буй эмнэлгийн хоол үйлчилгээ бөгөөд хавсарсан өвчний хүндрэлээс сэргийлэх, өвчин эмгэгийг эмчлэхэд хэрэглэдэг онцлог шинж чанар бүхий хоол үйлчилгээтэй байх , шим тэжээлийн үнэлгээ ба эмчилгээн дээр тулгуурлан хамгийн тохиромжтой эмчилгээний хоолыг сонгох, хоол шим тэжээлээр дэмжин туслахад чиглэгдсэн болно.

УНТЭ-ийн Нийгмийн эрүүл мэнд тандалтын алба нь эмнэлгийн тусламж үйлчилгээтэй холбоотой халдвараас сэргийлэх “Заавар батлах тухай” ЭМС-ын 2019 оны А/537 дугаар тушаал, “Олон эмэнд тэсвэржсэн зарим бичил биетний тандалт, халдвараас сэргийлэх, хянах заавар батлах тухай” ЭМС-ын 2019 оны А/538 дугаар тушаал, “Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээтэй холбоотой халдварыг тандах заавар батлах тухай” ЭМС-ын 2019 оны А/539 дугаар тушаалуудыг хэрэгжүүлэх, ЭТҮХХ-с сэргийлэх ажлыг эрчимжүүлэх зорилгоор “Эрүүл мэндийн байгууллагын халдварын сэргийлэлт, хяналтын үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, Эрсдэлгүй эмнэлгийг бүтээцгээе” төслийн хүрээнд аян зохион байгуулан ажиллаж, үр дүнг үнэлсэн болно.

Хоол тэжээлийн дутал, буруу хооллолт нь оюуны хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн өсөлт хөгжилт, эрүүл мэндэд шууд болон шууд бусаар нөлөөлөх тул чанартай хийгээд хүртээмжтэй хооллолт чухал. Нөгөө талаас, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд хоол тэжээлийн дуталд өртөх өндөр эрсдэлтэй тул эцэг эх, асран хамгаалагчийн хоол тэжээлийн зөв мэдлэг, дадал их үүрэгтэй байдаг. Хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчийн тухайд сургууль дээрээ хоолны үйлчилгээнд нас харгалзахгүй хамрагдахаар “Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний нийгмийн хамгааллын тухай” хуульд 2013 онд заалт орсон хэдий ч 2017 оны 9 сараас төсөв батлагдан хоолны үйлчилгээ эхэлсэн. Өнөөдрийн байдлаар дэлхийн 169 оронд сургуулийн хоолны хөтөлбөр хэрэгжиж, хүүхдийн эрүүл мэнд, өсөлт хөгжилт, нийгмийн хамгааллын асуудлыг шийдвэрлэсээр ирсэн бөгөөд Монгол улс 2019 оны 5 сард “Ерөнхий боловсролын сургуулийн хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний тухай” хуулийг УИХ-аар баталсан нь сургуулийн хоолны үйлчилгээний эрх зүйг орчныг бүрдүүлэхэд чухал алхам бөгөөд энэхүү төсөл хуулийн үндэслэл ба хэрэгжилтэнд нөлөө үзүүлснээрээ өндөр ач холбогдолтой болно.

1990 оны ардчилсан өөрчлөлтөөс хойш тус салбарт хэрэгжсэн бодлого, хөтөлбөрийн үр дүн, үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх, хэрэгжилтэд үнэлгээ хийх, уг салбарын бодлогын уялдаа, залгамж чанарыг сайжруулах асуудал санхүүгийн хомсдол, сонгуулийн үр дүнгээс хамаарсан төрийн албан дахь улс төрийн томилгоо, бодлогын судалгаа, шинжилгээний мэргэжилтэн бэлтгэх, үндэсний боловсролын бодлогын судалгааны дэд бүтцийг хөгжүүлэх асуудал хоцорсон зэргээс шалтгаалан уг салбарын бодлогын бугшсан асуудлууд нь даамжирч, боловсролын үйлчилгээг орчин үежүүлэх, өнөө цагийн хэрэглэгчийн хэрэгцээ шаардлагад нийцүүлэн хөгжүүлэх ажил хангалтгүй хийгдэж иржээ. Боловсролын бодлогын залгамж холбоо, тогтвортой хөгжлийг хангах үүднээс боловсролын салбарын хөгжилд хувь нэмэр оруулах өндөр мэдлэг бүхий мэргэжилтэн, судлаачдыг бэлтгэх, төрийн бодлого, хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд тасралтгүй үнэлгээ хийж, үр дүнтэй инновацлаг шийдлүүдийг тогтмол боловсруулан гаргадаг бодлогын судалгааны дэд бүтцийг хөгжүүлэх загварыг боловсруулах нь нэн тэргүүний шаардлагатай зүйл гэж үзэж байна. Дээрх нөхцөл байдлын улмаас энэхүү төслийг хэрэгжүүлсэн.

Төслийн ажлын хүрээнд судлаач эрдэмтдийн баг морфофункциональ онцлогийн иж бүрэн цогц судалгааг явуулах арга зүйн удирдамж боловсруулж, шалгуур үзүүлэлтүүдийг гаргаж, модель загварыг тодорхойлж зөвлөмж гаргав. Өсвөр наснаас эхлэн өндөр зэрэглэлийн бүх насны тамирчдын морфофункциональ бэлтгэлжилтийн иж бүрэн судалгааны арга боловсруулаж, шалгуур үзүүлэлттэй болж, тамирчин тус бүрийн бэлтгэлжилтийн давуу сул талыг илрүүлж, түүнд нөлөөлөх хүчин зүйлсийг тогтоож, модель загварыг гаргаж дасгалжуулалтанд ашиглах боломжтой болгов. Цаашид тогтмол давтан судлагааг явуулаж, үр дүнг нь амьдралын хэрэглээ болгох шаардлагатай байгаа талаар зөвлөмж гаргав.

Тус судалгаагаар гамшгаас хамгаалах бодлого, стратегийн онолын үндэс, харилцан хамаарлыг шинжилж, гамшгаас хамгаалах бодлого, стратегийг боловсруулах аргазүйг тодорхойлж, гамшгаас хамгаалах бодлого, стратегийн өнөөгийн байдалд дүн шинжилгээ хийж, цаашдын чиглэлийг тодорхойлж гаргасан.

Хөхний хорт хавдрын пролифераци, инвазивд оролцдог генийн идэвхжилийг тодорхойлж оношилгоо, эмчилгээний хяналтын ач холбогдлыг тогтоох нь