Монгол хэлнүүдийн бүтцийн үндсэн нэгжүүдийн (үгийн сан ба хэл зүй) тоон шинж чанарыг (бүрэн ба харьцангуй давтамжийн) 6.000.000 дээш үгтэй материалд тулгуурлан хөмрөгийн хэл шинжлэлийн аргуудаар судлахад шаардлагатай тэмдэглээт хөмрөгийг байгуулж, цаашид монгол хэлний хөмрөг байгуулалтыг хөмрөг боловсруулалтын 3А (annotation-тэмдэглэгээ, abstraction-загварчлал, analysis-задлан шинжилгээ)-ийн түвшинд хүргэхийн тулд хамгийн анхны шатны боловсруулалт болох annotation буюу тэмдэглэгээ хийж, монгол хэлний тэмдэглэгээт хөмрөгтэй болох суурийг бүрдүүлж, цаашид хиймэл оюун ухаан ашигласан төрөл бүрийн хэрэглээний программ хангамж зохиоход шаардлагатай эх хэл боловсруулалтын судалгаанд шаардагдах судалгааны эх хэрэглэгдэхүүн бүрдүүлэхэд оршино.

"Монгол хэлнүүдийн бүтцийн үндсэн нэгжүүдийн (үгийн сан ба хэл зүй) тоон шинж чанарыг (бүрэн ба харьцангуй давтамжийн) 6.000.000 дээш үгтэй материалд тулгуурлан хөмрөгийн хэл шинжлэлийн аргуудаар судлахад шаардлагатай тэмдэглээт хөмрөгийг байгуулж, цаашид монгол хэлний хөмрөг байгуулалтыг хөмрөг боловсруулалтын 3А (annotation-тэмдэглэгээ, abstraction-загварчлал, analysis-задлан шинжилгээ)-ийн түвшинд хүргэхийн тулд хамгийн анхны шатны боловсруулалт болох annotation буюу тэмдэглэгээ хийж, монгол хэлний тэмдэглэгээт хөмрөгтэй болох суурийг бүрдүүлж, цаашид хиймэл оюун ухаан ашигласан төрөл бүрийн хэрэглээний программ хангамж зохиоход шаардлагатай эх хэл боловсруулалтын судалгаанд шаардагдах судалгааны эх хэрэглэгдэхүүн бүрдүүлэхэд оршино."

Суурь судалгааны ажлын гол зорилго бол авантекст үзэгдлийн тодорхойлолтыг гарган, уг авантекст үзэгдлийн монголын түүхэн сурвалж бичиг «Монголын нууц товчоон»-ы уг эхээс хайн илрүүлж, улмаар уг авантекстийн уламжлал, хөгжил өөрчлөлтийг XVI-XVIII зууны монголын түүхэн сурвалж бичигтэй харьцуулан, улмаар «МНТ» эхийг орчин цагийн монгол хэлнээ хөрвүүлсэн орчуулгаар хөгжил хувирлын зам мөрийг нь гаргаж тодруулах. Уг сэдэвтэй холбоотой ганц сэдэвт зохиол 2, эрдэм шинжилгээний 3 өгүүлэл бичиж нийтлүүлэх зорилготой.

Тус төслийн зорилго нь “Шинжлэх ухааны түлхүүр нэр томьёоны тайлбар толь” –ийг цахим хэлбэрээр боловсруулан судлаачид, олон нийтийн хэрэгцээнд зориулах, цаашид хэрэглэгчдийн санал хүсэлтэд тулгуурлан, иргэдийн оролцоотойгоор дэлгэрүүлэн баяжуулж “Монгол үндэсний нэр томьёоны нэгдсэн сан” үүсгэх суурь нөхцөлийг хангах бөгөөд үүний тулд ШУА-ийн харьяа хүрээлэн, төвүүдийн судалгаанд идэвхтэй хэрэглэгддэг англи, монгол түлхүүр нэр томьёог бүртгэн цуглуулах, оноон тогтоож тодорхойлох, нэр томьёоны стандартад нийцүүлэн шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр боловсруулахад оршиж байсан.

Монгол угсаатны туулийн өгүүлэгдэхүүн (сюжет)-ний зохион байгуулалт дээр үндэслэгдсэн уламжлалт өгүүлэхүүн (мотив)-үүдийг илрүүлэн гаргах үндсэн зорилгоо биелүүлэн Халимагийн тал Жангар, Буриадын тал Гэсэр, Эрэнсэй туульд, Монголын талын судлаачид Алтан гургалдай, Хан Харангуй, Дань хүрэл гэсэн гурван туулийг мотивоор ангилан нэгтгэсэн.

Судалгааны ажилд “Мэргэд гарахын орон” (1740-1742 он) толь бичгийг зохиох болсон түүхэн нөхцөл, уламжлан ирсэн бар хэвлэлийн эхүүд, “Мэргэд гарахын орон”-ны судлагдсан байдал, “Мэргэд гарахын орон” толийн бүтэц, агуулга зэргийг тоймлон багцлан авч үзэв, Номын үндсэн хэсэгт “Мэргэд гарахын орон”-ы 11 аймаг байгаа. Үүнд Төвд-Монгол нэр үгсийн оноолтыг мөр мөрөнд нь үг нэг бүрээр оноож дугаарлаж оруулав.Араас нь зүүлт тайлбар бүхий тухайн аймгийн шинэ үсгийн эхийг хавсаргасав. Энэ нь тухайн аймгуудын үгийн нэрийн оноолтоос гадна тухайн аймгийн агуулгыг харах боломжийг өгч буй юм. Мөн гол нэрийн толгой үгийг тодруулж, нэрийн хэлхээг хийв.

Энэхүү суурь судалгаа нь Монгол ардын аман зохиол, Монголын хуучин бичгийн уран зохиол, Дундад зууны үеийн уран зохиол, түүний дурсгалууд, Монголын орчин үеийн уран зохиолыг бүхэлд хамарсан, эдгээрийг Монголын уран зохиол гэсэн нэгдсэн тогтолцоонд авч үзсэн.