Төсөл нь Хүрэлтогоот дахь одон орны оргил дээр явуулж байгаа астрономийн оптик ажиглалт, судалгааны ажлыг үргэлжлүүлэн явуулах, дурангийн идэвхтэй үйл ажиллагааг дэмжих, ажиглалт боловсруулалтыг нарийвчлан сайжруулах зорилготой. Энд бага гариг, сүүлт од, сансрын хог хаягдал, хиймэл дагуулын ажиглалт, суурь болон хавсарга судалгаа, мөн түр зуурын астрофизикийн объект болох сансрын гамма тэсрэлтийн оптик муж дахь судалгаа багтана. Мөн хэт шинэ одны тэсрэлт, тэдгээрийн дагалдах үзэгдэл болох рентген хос одны систем дэх тэсрэлтийн (жишээлбэл: V404 Cygni) ажиглалт судалгааг хийх юм. Одон орны орны оргил дахь ажиглалтын тоног төхөөрөмжийг засварлах, сайжруулах ажлуудыг хийнэ. Мөн судлаачдыг ажиглалт, боловсруулалтын арга техникт суралцах, шинэ программ хангамж эзэмшихэд сургах, ажиглалтыг өөрсдөө төлөвлөж хийхэд туслах зэрэг зорилтууд тавьсан.

Ургамлын эдийн засгийн стратеги буюу ургамлын үйл ажиллагааны шинж чанар нь хээрийн экосистемийн чиг үүрэгт ургамлын төрөл зүйлийн нөлөөллийг тодорхойлогч гол хүчин зүйл болдог. Тиймээс, энэхүү судалгааны ажлын гол зорилго нь ургамлын үйл ажиллагааны шинж чанар, ургамал бүлгэмдлийн бүтэц, хээрийн экосистемийн олон талт байдал хоорондын холбоо, тэдгээрт ургамал бүлгэмдэл болон бэлчээрлэлт хэрхэн нөлөөлдөг мөн ургамлын навчны задралын процессыг илрүүлэх

Байгаль орчныг хамгаалах, байгалийн баялагийг нөхөн сэргээх арга хэмжээний зардлаар ойн хортны судалгааны ажилд тендер зарлаж “Байгаль орчин, тогтвортой санаачлага” ТББ шалгарч 19995,5 мянган төгрөгөөр гэрээ байгуулан Хутаг-Өндөр, Хангал, Бугат, Баян-Агт, Орхон, Хишиг-Өндөр, Бүрэгхангай, Сэлэнгэ, Булган, Сайхан, Тэшиг, Могод гэх ой бүхий сумдад сумдад 300000 га талбайд судалгааны ажил хийлээ.

Байгаль орчныг хамгаалах, байгалийн баялагийг нөхөн сэргээх арга хэмжээний зардлаар ойн хортны судалгааны ажилд тендер зарлаж “Байгаль орчин, тогтвортой санаачлага” ТББ шалгарч 19995,5 мянган төгрөгөөр гэрээ байгуулан Хутаг-Өндөр, Хангал, Бугат, Баян-Агт, Орхон, Хишиг-Өндөр, Бүрэгхангай, Сэлэнгэ, Булган, Сайхан, Тэшиг, Могод гэх ой бүхий сумдад сумдад 300000 га талбайд судалгааны ажил хийлээ.

Байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх арга хэмжээний зардлаар ойн хортны судалгааны ажлын тендерийг 4 удаа зарлаж "Мөнх ногоон ой" ХХК шалгаран аймгийн Засаг даргын А/474 тоот захирамжаар гэрээ байгуулан 311000 га талбайд 21000.0 мянган төгрөгөөр судалгааны ажлыг гүйцэтгэж аймгийн хэмжээнд 2023 онд нийт 118562 га талбайд ойн хөнөөлт шавжийн тэмцлийн ажил хийгдэхээр судалгаагаар гарсан байна.

Байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх арга хэмжээний зардлаар ойн хортны судалгааны ажлын тендерийг 4 удаа зарлаж "Мөнх ногоон ой" ХХК шалгаран аймгийн Засаг даргын А/474 тоот захирамжаар гэрээ байгуулан 311000 га талбайд 21000.0 мянган төгрөгөөр судалгааны ажлыг гүйцэтгэж аймгийн хэмжээнд 2023 онд нийт 118562 га талбайд ойн хөнөөлт шавжийн тэмцлийн ажил хийгдэхээр судалгаагаар гарсан байна.

Хөв цөөрөм байгуулах боломжит газрын хайгуул, судалгаа

Увс аймгийн Хархираа-Түргэн голын сав газар, Тэсийн голын эх орчмийн газар нутгийг улсын тусгай хамгаалалтанд авах үндэслэл, зөвлөмж боловсруулах зөвлөх үйлчилгээний ажлын эцсийн тайлан

Баянхонгор аймгийн нуур, голуудын агнуурын загасны mархац, нөөцийн төлөв байдлын судалгаа.

ОЛОН УЛСЫН АЧ ХОЛБОГДОЛ БҮХИЙ УС, НАМГАРХАГ ГАЗАР, ЯЛАНГУЯА УСНЫ ШУВУУД ОЛНООР АМЬДАРДАГ ОРЧНЫ ТУХАЙ БУЮУ РАМСАРЫН КОНВЕНЦИЙН ТАЙЛАН

Онги голын сав газрын усны нэгдсэн менежмент

Цойцон нуурыг сэргээх ажлын хайгуул

Дундговь аймгийн нутаг хэдийгээр хотгор гүдгэрийн ялгаа багатай боловч уур амьсгалын нөхцөл нь жигд биш ихэнхдээ хуурай, халуун байдаг учраас бэлчээрийн ургамал ургах нөхцөл магадлал багатай. Дундговь аймаг нь мал аж ахуйн салбар зонхилсон бөгөөд хөдөөгийн малчид ихэнх хувийг эзэлдэг тул цаг агаарын аюултай үзэгдлийг ихээр судлаж, цаг агаарын аюултай үзэгдлийн мэдээг малчидад хүргэх шаардлага тавигдсан.

Дундговь аймгийн агаарын темпертур ОЖД-аар 1,1- 4,5 градусын хооронд хэлбэлздэг байна. Агаарын дундаж температураас үзэхэд 2007 он хамгийн дулаан жил, 2012 он хамгийн хүйтэн жил, бусад жилүүд дундажын орчим байсан байна. Агаарын үнэмлэхүй хамгийн бага -41,0 градус 2002 онд Сайхан-Овоо өртөөнд ажиглагдсан байдаг. Агаарын үнэмлэхүй их температур 41,0 градус 2017 онд Гурвансайхан өртөөнд тус тус ажиглагдсан байдаг байна.

Агаарын хамгийн их температур нь 2019 онд 32,7...37,2 градус хүрч агаарт +30 градусаас дулаан 11-45 өдөр, 2020 онд 32,7...36,7 градус хүрч агаарт +30 градусаас дулаан 10-38 өдөр, 2021 онд 33,1...36,2 градус хүрч агаарт +30 градусаас дулаан 9-35 өдөр байсан. 2019 онд Гурвансайхан, Хулд суманд 35,6...37,2 градус хүрч агаарт +30 градусаас дулаан өдөр 45 ажиглагдсан байна.

Цаг уур орчны шинжилгээний газрын тогтоосноор их хур тунадас / их бороо, их цас / гэдэг нь их бороо ажиглалтын 12 цагийн хугацаанд 15 мм-тэй тэнцүү буюу түүнээс их орох, их цас ажиглалтын 12 цагийн хугацаанд 5 мм-тэй тэнцүү буюу түүнээс их орох үеийг хэлнэ.