Судалгааны хүрээнд салбарын хууль, эрх зүйн орчинд дүн шинжилгээ хийж, төрийн үйлчилгээний цахимжуулалт болон байгууллагын бүтэц, зохион байгуулалтын оновчлолд суурилсан инновацлаг шинэчлэлийг хэрэгжүүлэх шаардлагыг тодорхойлон шийдлийг санал болгохыг зорьсон. Салбарын бодлого, стратеги, мэдээллийн урсгал, хүний нөөц, үйл ажиллагааны уялдаа холбоо зэрэг олон хүчин зүйлсийг нарийвчлан судалж, үнэлэлт дүгнэлт өгсөн. Үүний үр дүнг үндэслэн салбарын хэмжээнд эрх зүйн болон бодлого, үйл ажиллагааны цогц шинэчлэл хийх, зөвхөн байгууллагын бүтээмжийг нэмэгдүүлэхээс гадна иргэдийн төрд итгэх итгэл, төрийн үйлчилгээний хүртээмжид эерэг нөлөө үзүүлэхүйц шийдлүүдийг боловсруулав. Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн яам болон Ойн газрын тусгай зөвшөөрөл олгох үйл ажиллагааг цахимжуулах, байгууллагын бүтцийг оновчтой болгох, мэдээлэл солилцооны урсгалыг сайжруулах зэрэг тодорхой шийдлүүдийг боловсруулсан бөгөөд эдгээр нь бусад төрийн байгууллагад хэрэгжүүлж болохуйц арга зүйн санал, жишиг болох боломжтой юм.

Судалгааг хийснээр орон нутгийн өсвөрийн тамирчдын бэлтгэл дасгалжуулалтыг шинжлэх ухааны үндэслэлтэйгээр төлөвлөх, хяналт тавих боломж бүрдэхээс гадна түүвэр аргаар авсан суурь судалгааны мэдээллийн сан бий болно. Түүнчлэн өсвөрийн тамирчидтай ажиллаж байгаа дасгалжуулагч, биеийн тамирын арга зүйч нарын мэдлэг мэдээллийг дээшлүүлэх ач холбогдолтой.

Эрүүл мэндийн салбарт процессын дахин инженерчлэл хийх үндсэн зорилго нь Монгол Улсын иргэний Үндсэн хуулиар эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах, орчны бохирдлоос хамгаалуулах, эрүүл мэндээ хамгаалуулах, эмнэлгийн тусламж авах эрх хэрхэн хангагдаж байгаа, эрүүл мэндийн үйлчилгээ “иргэн төвтэй” хэрэгжиж байгаа эсэхэд дүгнэлт өгөхөд чиглэсэн.

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын салбарт хийгдсэн процессын дахин инженерчлэлийн ажлын үр дүнд төрийн захиргааны арга барилаас иргэн төвтэй төрийн үйлчилгээний арга хэлбэрт шилжих, дундын менежмент, төвийн үйлчилгээний зохион байгуулалтаар төрийн үйлчилгээг иргэдэд түргэн, шуурхай, ил тод, хүнд сурталгүйгээр хүргэх, салбарын үйлчилгээний хүртээмж нэмэгдэх эхлэл тавигдсан. .

Ойн хөнөөлт шавж, өвчтэй тэмцэх, устгалын ажил /Баян-Уул, Баяндун, Дашбалбар/ хийх ажлын гүйцэтгэлийн тайлан

SARS-CoV-2 вирусээр үүсгэгдсэн КОВИД-19 халдвар дэлхий нийтэд цар тахлын хэмжээнд тархаж, нийгмийн эрүүл мэндэд ноцтой аюул учруулж буй тул өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх, өвчний хүндрэл, нас баралтыг бууруулахын тулд дэлхийн улс орнууд КОВИД-19 халдварын эсрэг вакцинжуулалтын хөтөлбөрийг эхлүүсэн. Монгол улс 2021 оны 2 дугаар сарын 23-ний өдөр КОВИД-19 халдварын эсрэг вакцинжуулалтыг эхлүүлсэн бөгөөд Вероцелл (BBIBP), АстраЗенека (ChAdOx1n-CoV-19), Спутник V (Gam-COVID-Vac), Пфайзер (BNT162b2) гэсэн 4 төрлийн вакциныг хэрэглэсэн. 2023 оны 3 дугаар сарын байдлаар нийт хүн амын 89.6% буюу 2,284,136 хүн вакцины I тун, 85.7% буюу 2,185,597 хүн вакцины II тунд хамрагдсан байна. Иймээс Монгол улсын хүн амд КОВИД-19 өвчний хүндрэлийг тооцох бодит цаг хугацааны мэдээллийг хуримтлуулах, КОВИД-19-ийн эсрэг вакцинжуулалт болон халдварын дараах дархлааны хамгаалах идэвхийг саармагжуулах эсрэг биеийн түвшинг тодорхойлох шаардлагатай байна.

УАӨ-ийн эрүүл мэндэд үзүүлэх нөлөөлөл нь нийгмийн эрүүл мэндийн тулгамдсан асуудлуудын нэг болсон. Манай орны хувьд УАӨ-ийн нөлөөнд ихээр өртөж байгаа орнуудын нэгд зүй ёсоор ордог. Ялангуяа, дасан зохицох стратеги боловсруулж, эрүүл мэндийн салбарын ажиллагсдыг энэ чиглэлд чадавхжуулах, мэдээллээр хангах хэрэгцээ шаардлага өндөр байна. Тиймээс үндэсний хэмжээнд хийгдэж буй эрүүл мэндийн ажилтнуудын УАӨ-ийн талаарх мэдлэг болон мэдээлэл олж авахад нөлөөлж буй бэрхшээл, УАӨ-ийн талаарх итгэл үнэмшил, хандлага мөн дадлын судалгааны үр дүнг эрүүл мэндийн салбарын мэргэжилтнүүдийг чадавхжуулах сургалт, нөлөөллийн ажил зохион байгуулахад суурь мэдээлэл болгон ашиглах юм.

Энэхүү судалгааны үр дүнгээс харахад харааны алдагдал, бууралт нь нь настныг цогцоор үнэлэх ICOPE үнэлгээний дотоод чадавхийн бууралтыг үнэлэх 6 эрхтний салшгүй бүрэлдэхүүн хэсэг юм. Харааны чадварын бууралт нь хүрээлэн буй орчны саад бэрхшээлүүдтэй хамт ахмад настны чөлөөтэй хөдлөх, үйл ажиллагаа гүйцэтгэх, санасандаа хүрэх боломжийг хязгаарлаж, амьдралын болон сэтгэл санааны амар амгалан байдалаа хадгалах, эрүүл насжилтад чухал нөлөөлөх үүрэгтэй. Иймд бид ахмад настны харааны чадавхийн алдагдлыг ICOPE үнэлгээний аргаар эрт илрүүлэх, алдагдалтай тохиолдолд лавшруулан оношилж харааны алдагдлаас эрт сэргийлэх арга хэмжээг авах нь зүйтэй.

Судалгаанд хамрагдсан 392 ахмад настны хам шинжийг /ICOPE/ үнэлгээгээр үнэлэхэд хөдөлгөөний чадвар бууралттай 86.7%, харааны бэрхшээлтэй 86%, сонсгол бууралттай 78.3%, сэтгэл гутралтай 20% байна. Харааны бэрхшээл нь хөдөлгөөний чадвар бууралт шууд хамааралтай (p

1. Үндсэн өвчний хяналтад байнга үзүүлэн эмийг эмчийн зөвлөсний дагуу хэрэглэдэг настан 73.5% байна. 2. Настан дунджаар хоногт 5.3±2.7 эм, биологийн нэмэлт хэрэглэж байгаа нь олон эмийн хэрэглээтэй байгааг харуулж байна. 3. Настанд эрсдэлтэй эмийн хэрэглээний шалгуур үзүүлэлтээр үнэлээд үзэхэд 31.5% байна. Настанд эрсдэлтэй эмүүдээс үрэвслийн эсрэг дааврын бус эмнүүдийн хэрэглээ 32.5%, төв мэдрэлийн тогтолцоонд нөлөөлөх эмийн хэрэглээ 30.5%, ходоодны шүүрэл ялгаралтыг дарангуйлах эмийн хэрэглээ 25.3%, шээс хөөх эмийн хэрэглээ 23.4% тус тус хэрэглэсэн байна. 4. Настанд эрсдэлтэй эмийн хэрэлээний шалгуурт заагдсан эмийн талаарх мэдлэг жор бичиж буй эмч ч, хэрэглэж буй настанд байхгүй байна.

Сүхбаатар дүүрэгт амьдарч буй эрүүл мэндийн IV,V бүлгийн настнуудын дунд доройтол 80.3% тохиолдож байна. Зонхилох хүндрэлийг судлаад үзэхэд настны асаргаа, сувилгаатай холбоотой хүндрэл болон настны хоол тэжээлийн дуталтай холбоотой хүндрэл зонхилон үүсч байгаа нь настны өвөрмөц урт хугацааны асаргаа сувилгааны салбар хэрэгтэй байгааг харуулж байна. Эсвэл доройтолтой настны асран халамжлагч нарт настны асаргаа сувилгааны талаар эрүүл мэндийн боловсрол олгох хэрэгцээтэй байгааг харуулж байна.

Өвдөгний остеоартритийн үед эмчилгээний бүлэгт хөдөлгөөн засал болон физик эмчилгээ, хяналтын бүлэгт зөвхөн хөдөлгөөн засал эмчилгээ хийхэд статистик ач холбогдол бүхий ялгаагүйгээр өвдөлт буурч үений далайц сайжирч, тэнцвэр нэмэгдсэн. Иймд хөдөлгөөн засал эмчилгээ нь өвдөгний остеоатритийн үед үйл ажиллагааны чадварыг дээшлүүлэхэд чухал ач холбогдолтой эмчилгээ гэж дүгнэлээ.

1. Геронтологийн үндэсний төвөөр үйлчлүүлэгч настнууд сэргээн засах эмчилгээний төрлөөс дулааны эмчилгээ, уламжлалт эмчилгээнээс зүү эмчилгээнд түлхүү хамрагдсан байна. 2. Настнуудын хувьд сэргээн засах эмнэлэгтэй болох, настны сувиллын тоог нэмэгдүүлэх, мэргэшсэн эмч сувилагч нарын тоог нэмэгдүүлэх хэрэгцээ шаардлага байна.

1. Биеийн жингийн индексийн үнэлгээгээр илүүдэл жинтэй настан 64 хувийг эзэлж байна. 2. 55-64 насны хүмүүсийн бие бялдрын үзүүлэлтээр эрэгтэйчүүдийн 96.2, эмэгтэйчүүдийн 98.6 хувь нь хангалттай сайн үнэлгээ авсан байна.

Энэхүү судалгааны ажлын үр дүнгээс харахад “Геронтологийн төв”- өөр үйлчлүүлж буй ахмад настануудын дунд сэтгэл түгшилт болон стресс, гутралын байдал тодорхой хэмжээнд байгаа төдийгүй сэтгэл түгшилтийн байдал нь хамгийн өндөр хувьтай гарсан байна. Мөн эдгээр үр дүнгээс харахад боловсролын түвшин дээрхи судалгааны гурван шалгууртай сул урвуу харилцан хамааралтай гарсан байна. Харин нас дээрхи гурван шалгуур үзүүлэлттэй хэдийгээр урвуу харилцан хамааралтай гарсан хэдий ч стрессийн түвшинтэй бараг харилцан хамааралгүй байна. Энэ бүхнээс дүгнэж үзэхэд Монголын мянга мянган ахмад настны төлөөлөл болсон эдгээр хүмүүсээс авсан судалгааны үр дүн нь хэдийгээр бүх хүмүүсийг төлөөлж чадахгүй ч тодорхой хэмжээний хүмүүсийг төлөөлж байгаа. Ахмад настануудын сэтгэл түгшилтийн байдал өндөр байгаа болон стресс сэтгэл гутралын байдал байгаатай холбогдуулан ахмад настнуудад болон эдгээр сэтгэлзүйн асуудалд өртөх эрсдэлт бүлгийн ахмадуудад зориулсан сэтгэл түгшилтийг багасгах, сэтгэл гутрал , стрессийн сэтгэл засал эмчилгээ, сургалт , ахмад настануудын уулзалт зэрэг нийгэм болон хувь хүнд чиглэсэн үйл ажилгаануудыг холбогдох байгууллага олон нийтийн зүгээс зохион байгуулах хэрэгтэй гэсэн зөвлөмж дэвшүүлж байна.

Аймгийн хэмжээнд тодорхой газруудад агнуурын зарим хөхтөн амьтад (аргаль хонь, янгир ямаа, халиун буга, зэрлэг гахай) байршил нутагтаа тоо толгой өсөж, тогтворжих хандлагатай байгаа нь сайшаалтай боловч нийт нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд нүүрлэж буй байгаль цаг уур, хүний шууд болон дам хүчин зүйлийн улмаас бүс нутгийн хөхтөн амьтны хэвийн тогтвортой байршил алдагдах, тоо толгой нь цөөрөх, тархац нутгийн зарим хэсэгт ховордон байхгүй болох зэргээр хөхтөн амьтдын элдэв хэлбэрт нөлөөлөх үйл ажиллагаа өдрөөс өдөрт эрчимжиж байна. Иймээс тус аймгийн агнуурын ач холбогдолтой амьтдын өнөөгийн тоо толгой, тархац байршил, нүүдэл шилжилтийн талаар судлаж, шинэ мэдээгээр баяжуулан цаашдын хамгааллын менежментэд ашиглах, ан агнуурын хуулинд заасны дагуу зарим хөхтөн амьтдын бодит нөөцөд тулгуурласан ашиглалтыг бий болгох зайлшгүй шаардлага бий болсон нь тус аймгийн агнуур зохион байгуулалтыг хийх гол үндэслэл болж байна.