Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын хуулиар хүлээсэн олон талт чиг үүрэг, түүний үр дүнгийн талаар иргэд төдийлөн ойлголт, мэдээлэл багатай байдаг билээ. Нийгмийн амьдралд шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын талаар төлбөр төлөгч, төлбөр авагч, ялтан, хоригдол болон тэдний хамаарал бүхий хүмүүс л тодорхой хэмжээний мэдээлэлтэй байдаг гэсэн ойлголт олон жил байсаар ирсэн. Бидний энэ удаагийн судалгаа ч гэсэн энэхүү байгууллагын үйл ажиллагааны талаар дээр дурдсан хамааралгүй иргэдээс ямар мэдээлэлтэй байдаг, тус байгууллагын олон нийтэд чиглэсэн мэдээлэлийн эх сурвалжийн чанар, хүртээмжийн талаар судалхыг зориж энэхүү судалгааны ажлыг хийхийг зорьсон болно. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын үйл ажиллагааны талаар олон судалгаа хийгдсэн байдаг хэдий ч тухайлан иргэдийн ойлголт, төсөөллийн талаар хийгдсэн судалгаа үгүй байдаг билээ. Энэхүү судалгааны мөн нэг онцлог нь Монгол Улсын нийт аймаг, орон нутгийн хэмжээний иргэдийн төлөөллийг оролцуулсан нь судалгааны цар хүрээ, ач холбогдлыг нэмж байгаа юм.

Пробацийн үйл ажиллагааны ойлголт, уламжлал, онолын урсгал, тус албаны чиг үүрэг, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийг нийгэмшүүлэхэд гүйцэтгэх үүргийн талаар энэхүү судалгааны ажилд оруулахыг зорьсон ба гадаад хэлнээс орчуулж хийгдсэн болно. Судалгааны тайланд Монгол Улсад хорихгүйгээр ял эдлүүлэх ажиллагааны эрх зүйн зохицуулалт, хэрэгжилтэд дүн шинжилгээ хийн, өөрийн орны онцлогт тохирсон пробацийн үйл ажиллагааны загварыг бий болгох оролдлогыг хийж өгсөн.

Дэлхий дахины эрүүгийн эрх зүйн бодлого цаг үеийн онцлогоос хамаарч хувьсан өөрчлөгдөж, хорихоос өөр төрлийн ялыг түлхүү хэрэглэж байна. Манай улсын хувьд ч мөн адил хорих ялаас татгалзах, ялтны үйлдсэн гэмт хэргийн шинж, хувь хүний зан байдалд тохирсон ялыг оновчтойгоор хэрэглэх замаар ялын үр нөлөөг дээшлүүлэх зорилгоор Монгол Улсын Их Хурлаас шинэчлэн баталсан “Эрүүгийн хууль”-д шинэ төрлийн болох “Зорчих эрхийг хязгаарлах ял”-ыг нэмж, хэрэгжилтийг цахим хэлбэрээр явуулах нөхцөлийг бүрдүүлсэн “Зорчих эрхийг хязгаарлах ял”-ын түүхэн уламжлал, онолын урсгал, тус албаны чиг үүрэг, гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийг хорихгүйгээр ял шийтгэл эдлүүлэх гүйцэтгэх үүргийн талаар энэхүү судалгааны ажилд оруулахыг зорьсон ба гадаад хэлнээс орчуулж хийгдсэн болно.

Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөний тодотгол, 2030 он хүртэлх хөгжлийн чиг хандлагын баримт бичигт хотын төвийн бүс байх бөгөөд тус бүсэд хотын түүхэн төв хэсэг, төрийн төв болон орон нутгийн засаг захиргаа, олон нийт, орон сууцны хорооллуудаас бүрдэх хотын хуучин төв байрлах бөгөөд шинэчлэн төлөвлөж сайжруулан хөгжүүлэх хэсэг, голлох суурьшлын бүс байхаар тусгагдсан. Улаанбаатар хотын төлөвлөлтийн төвийн бүсийн Орон сууцны 7 дугаар нэгж хорооллын хүн амыг эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлж, амарч зугаалах олон нийтийн талбай, ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлсэн, ажил хэрэг бизнесийн таатай орчинг бүрдүүлсэн нэгж хороолол болгон хөгжүүлнэ.

Энэхүү судалгааны зорилго нь Барилгын хөгжлийн төвөөр үйлчлүүлсэн иргэд, ААНБын сэтгэл ханамжийг судлах, үзүүлж буй үйлчилгээний чанар хүртээмжийг тодорхойлох, үйлчилгээг сайжруулах санал, зөвлөмжийг боловсруулах юм.

Улаанбаатар хотын шинэ орон сууц, амины орон сууцны зах зээлийн судалгааг хийж, нөхцөл байдлыг тодорхойлж, үнэлэлт дүгнэлт өгөх.

Abstract Alcohol-related problems are a major health issue in Mongolia and remain underdiagnosed. The nationwide population-based, cross-sectional study reported here was carried out between September and November 2013. It aimed to determine the prevalence of alcohol dependence among the general population using two instruments: the Alcohol Use Disorder Identification Test (AUDIT) and an International Classification of Diseases (ICD)-10 based clinical interview. The AUDIT test, developed by the World Health Organization, was adopted to screen a full spectrum of alcohol-related disorders. Participants identified as at high risk of alcohol dependence were referred to a clinical interview for diagnosis of alcohol dependence. The interview was designed using ICD-10 diagnostic criteria. The study consisted of 11746 participants from 79 clusters, age 18–64 years (n=11746, males 49.1%, females 50.8%, mean age 39.6 ± 12.5 years). 45.4% of the participants (n=5336) abstained from alcohol use, 39% were at low risk of alcohol dependence (n=4582), 9.2% were at moderate risk (n=1075), and 6.4% were at high risk (n=753). Among the participants, a total of 522 participants (4.4%) were diagnosed as having alcohol dependence through the clinical interview. Increased risk of alcohol dependence was associated with those who were men, divorced or widowed, living in rural regions, unemployed, and less educated. The study results suggest that the prevalence of alcohol dependence is 4.4% among the general population of Mongolia. Gender, marital status, geographical location, and education significantly influence alcohol dependence.

Abstract: Identifying mental distress is a complex task, particularly when individuals experience physical symptoms. Traditional self-report questionnaires that detect psychiatric symptoms using emotional words may not work for these individuals. Consequently, there is a need for a screening tool that can identify both the physical and mental symptoms of mental distress in individuals without a clinical diagnosis. Our study aimed to develop and validate a scale that measures mental distress by measuring the extent of brain overwork, which can be extrapolated as the burden of mental distress. In this population-based cross-sectional study, we recruited a total of 739 adults aged 16–65 years from 64 sampling centers of a cohort in Mongolia to validate a 10-item selfreport questionnaire. Internal consistency was measured using McDonald’s ω coefficient. Test– retest reliability was analyzed using intraclass correlation coefficients. Construct and convergent validities were examined using principal component analysis (PCA) and confirmatory factor analysis (CFA). The Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) and the abbreviated version of World Health Organization Quality of Life (WHOQOL-BREF) were used to evaluate criterion validity. Among the participants, 70.9% were women, 22% held a bachelor’s degree or higher, 38.8% were employed, and 66% were married. The overall McDonald’s ω coefficient was 0.861, demonstrating evidence of excellent internal consistency. The total intraclass correlation coefficient of the test–retest analysis was 0.75, indicating moderate external reliability. PCA and CFA established a three-domain structure that provided an excellent fit to the data (RMSEA = 0.033, TLI = 0.984, CFI = 0.989, χ 2 = 58, p = 0.003). This 10-item scale, the Brain Overwork Scale (BOS-10), determines mental distress in three dimensions: excessive thinking, hypersensitivity, and restless behavior. All the items had higher item-total correlations with their corresponding domain than they did with the other domains, and correlations between the domain scores had a range of 0.547–0.615. BOS-10 correlated with HADS, whereas it was inversely correlated with WHOQOL-BREF. In conclusion, the results suggest that BOS-10 is a valid and reliable instrument for assessing mental distress in the general population. The scale screens for mental distress that is characterized by subjective symptoms such as excessive thinking, hypersensitivity, and restless behavior. The current findings also demonstrate that the BOS-10 is quantitative, simple, and applicable for large group testing. This scale may be useful for identifying at-risk individuals who may require further evaluation and treatment for mental distress.

Тухайн хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө батлагдсанаар Улаанбаатар хотын хүн амын нягтралыг задлах, Багахангай дүүрэгт шинээр ажлын байр бий болгох, үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, эдийн засгийн үндэслэлтэй орон зайн оновчтой төлөвлөлтийг бий болгох, хотын суурьшлын бүсэд үйлдвэрлэл эрхэлж буй аж ахуй нэгжүүдэд нэгдсэн төлөвлөлтийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулах зэрэг олон давуу тал бий болж байна. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг https://ebarilga.ub.gov.mn/ цахим хаяг болон Хот байгуулалт хөгжлийн газраас авах боломжтой.

Тухайн хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө батлагдсанаар Улаанбаатар хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний баримт бичгийг хэрэгжүүлэх, газар нутаг, нийгэм, эдийн засаг, хүн амзүйн онцлогт нийцүүлэн нэгж хорооллын өөрийн дүр төрхийг илэрхийлсэн хот төлөвлөлтийн норм, стандарт бүхий иргэдийн эрүүл, аюулгүй амьдрах орчныг цогцоор шийдсэн архитектур орон зайн төлөвлөлттэй болж, Одоо байгаа олон хүндрэл, асуудлыг шийдэх шийдэл гарц нь нээгдэж байна. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг https://ebarilga.ub.gov.mn/ цахим хаяг болон Хот байгуулалт хөгжлийн газраас авах боломжтой.

Эрүүл мэндийн шийдвэр гаргагч нарыг урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ, эрсдлийн үеийн мэдээлэл харилцаанд шаардлагатай нотолгоонд тулгуурласан мэдээллээр хангах

Эрүүл мэндийн шийдвэр гаргагч нарыг урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ, эрсдлийн үеийн мэдээлэл харилцаанд шаардлагатай нотолгоонд тулгуурласан мэдээллээр хангах

Коронавируст халдварын улмаас эрүүл мэндийн салбарт учирч байгаа болон учрах эдийн засгийн тооцоог гаргаж, шийдвэр гаргагчдыг нотолгоонд суурилсан баримтаар хангах

Агаар сэлгэлтийн систем халдварын тархалтад шууд нөлөөлж байна гэж болохгүй ч систем буруу төлөвлөгдсөн, агаар сэлгэлт муутай, агаарын битүүмжлэл алдагдсан бол тархалтыг нэмэгдүүлнэ гэж олон судлаачид анхааруул байгаа юм.

Бохир уснаас молекул биологийн аргаар SARS-CoV-2 вирус илрүүлж, хүн амын дундах КОВИД-19 халдварын тархвар зүйн судалгаа хийх, хариу арга хэмжээний зөвлөмж боловсруулах зорилготой гүйцэтгэв.

Шүүхийн шинжилгээний тухай хуульд эрүү, иргэн, захиргааны хэрэгт хийх шинжилгээний зарим онцлог төрлүүдийг нарийвчлан тусгаагүй бөгөөд нийгмийн хөгжлийг даган инженер техник, байгаль экологи, цахим төхөөрөмж гэх мэт шинжилгээний бусад төрлүүдийг хэрхэн хийх тухай зохицуулалтыг тусгах шаардлага тулгарч байна. Үүнээс гадна дээрх төрлийн шинжилгээг хийхэд шаардлагатай техник хэрэгсэл, тоног төхөөрөмж, дэд бүтэц, хүний нөөцийн чадавхийг бүрдүүлэх нь тулгамдсан асуудал хэвээр байна. Иймд энэхүү судалгаагаар дээр дурдсан зарим асуудлын талаар судалж, үнэлгээг хийсэн болно.