Орог нуур, Түйн гол түүний цутгал голууд

Байдраг болон түүний цутгал голууд

Ойн сангаас огтолсон нарс, шинэс модны хожуулын диаметр, өндөр болон, модны ишний хамаарлыг тогтоож, хожуулын хэмжилтээр огтолсон модны нөөцийг тогтоох

Ойн сангаас огтолсон нарс, шинэс модны хожуулын диаметр, өндөр болон, модны ишний хамаарлыг тогтоож, хожуулын хэмжилтээр огтолсон модны нөөцийг тогтоох

Хушин ой нь Монгол орны ойгоор бүрхэгдсэн талбайн 5.2 хувь буюу 612,7 мянган га талбайг эзэлдэг (ОСХТ, 2020) . Сибирь хуш мод нь Архангай, Баян-Өлгий, Булган, Төв, Завхан, Хэнтий, Увс, Сэлэнгэ, Өвөрхангай, Хөвсгөл зэрэг 10 аймгийн 63 сум, нийслэл Улаанбаатар хотын ногоон бүсэнд тархан ургадаг.

Уг аргачлалаар 118 зүйл мөөг, 100 зүйл хаг, 64 зүйл хөвд, 18 зүйл замгийн борлуулалтын үнэ, бэлтгэх зардал, ажиллах хүчний зардал, нөхөн сэргээх зардал, экологи-эдийн засгийн үнэлгээний итгэлцүүрийн оноо зэргийг тооцож экологийн үнэлгээг 14, эдийн засгийн үнэлгээг 10 буюу нийт 24 бүлэг асуулга, 116 нэгж асуулгын дагуу нэгтгэн боловсруулж нэгтгэв.

“Хээрийн экосистемийн үйлчилгээнд абиотик, биотик хүчин зүйлсийн харилцан үйлчлэлийн нөлөө” сэдэвт суурь судалгааны төслийн эцсийн тайлан нь 6 бүлэг, 21 дэд бүлэг, 15 хүснэгт, 40 зурагтай, эшилсэн бүтээл 174, болон хавсралтаас бүрдсэн нийт 112 хуудастай.

Архангай, Хэнтий, Хөвсгөл аймгийн зарим сумдын нутагт Дэгд төрлийн 4 зүйл ургамлын тархац нөөцийн судалгаа явуулснаар Gentiana macrophylla 11 цэг, Gentiana algida 2 цэг, Gentianopsis barbata 6 цэг, Gentiana decumbens 10 цэг нийт 29 цэгийг шинээр тэмдэглэсэн. Байгалийн бүлгэмдэлд Дэгд төрлийн ургамал өндөр уул болон ойт хээрийн бүслүүрт шинэсэн ой, хуш шинэсэн ой тэдгээрийн зах хусан төгөл, эргийн болон ойн нуга, нугат энгэр, нугархаг хажуу, гол, горхийн эргээр ургадаг ба бодгалийн тоо нэгж талбайд 1-2ш, Цагаан дэгдийн газрын дээд хэсгийн гарц дунджаар 10.8 г/м2, Том навчит дэгд 9.9 г/м2 , Хэвтээ дэгд 7.74 г/м2, Сормууст дэгдхэй 2.1г/м2 байна. Шигэнгэ дэх бодгалийн тоо хэт цөөн байгаа нь судалгаа явуулсан газруудад үйлдвэрлэлийн нөөцгүйг илтгэж байна.

МУ-н Засгийн газрын “Алсын хараа 2050”-д урт хугацааны хөгжлийн бодлогын эрхэм зорилгод “Ногоон хөгжлийг эрхэмлэн, байгаль орчныг тогтвортой байдлыг эрхэмлэнэ”, мөн “Бүс нутгийн эдийн засгийн интеграцид нэгдсэн, хүн амын нутагшил, суурьшлын тогтвортой тогтолцоотой, өрсөлдөх чадвартай улс доторх бүсүүдийг хөгжүүлнэ” гэж заасныг чиглэл болгон байгаль хүрээлэн буй орчин хүрээлэн буй орчны нэгдмэл, тэнцвэрт байдал, биологийн олон янз байдлын тогтвортой байдлыг хангахад хувь нэмэр оруулах зорилгын хүрээнд судалгааны ажлын үр дүнг зориулсан.

Цагаан зээрийн тоо толгой, тархацыг судлах

БНСУ-ын Төрийн захиргааны институт (КИПА) болон Удирдлагын академийн хамтарсан энэхүү судалгаа нь Солонгос, Монгол хоёр улсын авлигатай тэмцэх бодлого хэрхэн хэрэгжиж ирсэн үйл явц, авлигатай тэмцэх засаглалын бүтэц, бодлогын арга хэрэгслийг харьцуулан шинжлэх зорилготой.

Отгонтэнгэрийн УТХГ-ын хэмжээнд 2014-2023 онд хийгдсэн судалгааны ажлуудын эмхэтгэл

Нийслэл хот орчмын зэрлэг хөхтний экологи, хамгаалал судалгааны үр дүн улаанбаатар хотын иргэд, хүүхэд залуучуудад маш өндөр ач холбогдолтой

Отгонтэнгэрийн УТХГ-т 2004-2013 онд хийгдсэн судалгаа шинжилгээний ажлуудыг нэгтгэсэн эмхэтгэл

Дэд төсөлд хамрагдаж байгаа зарим ТХГН-уудын менежментийн төлөвлөгөөнд молцог хандгайг хамгаалах үнэт зүйлсээр сонгосон байдаг ба хамгаалалтын захиргаадын санал, төслийн зүгээс янгир ямааг зорилтот зүйлээр сонгон авч, тухайн амьтны популяцийн тархац, байршил, нөөцийн судалгааг Улаан тайгын ДЦГ, Отгонтэнгэрийн ДЦГ, Тарвагатайн нурууны БЦГ зэрэг ТХГН-т явуулж, популяцийн төлөв байдалд үнэлгээ өгөх нь тухайн зүйлийг хамгааллын менежментийн төлөвлөгөөг боловсруулахад ач холбогдолтой гэж төслийн багаас үзжээ. “Дэд төсөл хэрэгжиж буй зарим ТХГН-уудад биологийн олон янз байдлын судалгааг гүйцэтгэх” зөвлөх үйлчилгээний ажлын даалгаварт дээр нэр дурдсан 3 ТХГН-т янгир ямааны тархац, байршил, тоо толгойн судалгааг гүйцэтгэх, хамгаалалын менежмент төлөвлөгөөг боловсруулна гэж заасан байна

Энэхүү судалгааны ажил хийгдсэнээр Монгол орны үндэсний бахахалт шувуу болох Идлэг шонхор экологи хамгааллын судалгаа ашиглагдах боломжтой болсон байна.